نکاتی درباره کپسول آتشنشانی
آتش به عنوان یکی از چهار عنصر اصلی طبیعت، پیوسته همزیستی تنگاتنگی با بشر داشته است. در واقع انسان با کشف آتش از آن به عنوان ابزاری برای شکلگیری زندگی دستهجمعی خود استفاده کرد و حرارت و گرمای آتش شیوه زندگی تازهایی را برای او به ارمغان آورد. اما نکتهایی که سبب میشد تا انسان در برخورد با این پدیدهی جذاب آفرینش همواره جانب احتیاط را رعایت کند، خطرآفرینی آن بود. از همینرو سعی داشت تا به روشهای مهار آن هم دست پیدا کند. آنها نخست از ابتداییترین روشها مانند: استفاده از آب، خاک و برگهای ضخیم درختان بهره جستند و این ابزار سادهی اولیه برای قرنها مورد استفاده قرار گرفت؛ تا اینکه در اوایل قرن هجدهم میلادی شیمیدانی انگلیسی تبار موفق شد محفظهایی شیشهایی را که مایع خاموش کننده آتش در آن قرار داشت اختراع کند. او ظرف کوچکی را با محتوای پودر باروت و چاشنی فیتیلهایی در کنار محفظهی شیشهایی تعبیه کرده بود که با روشن کردن فیتیله و انفجار باروت، شیشه شکسته میشد و مایع خاموش کننده به اطراف پرتاپ میشد و آتش محیط را خاموش میکرد. اما از آنجایی که دستگاه اختراعی او در بسیاری از مواقع موفق عمل نمیکرد، یک افسر انگلیسی در سال ۱۸۱۸ با ساخت یک کپسول مسی که حاوی پودر کربنات پتاسیم بود، نخستین کپسول آتشنشانی را اختراع کرد که تا به امروز نمونههای آن کاملتر و مجهزتر شده و در دسترس عموم قرار گرفته است.
انواع کپسول آتشنشانی
کپسولهای آتشنشانی با توجه به نوع مواد تشکیل دهندهشان از انواع مختلفی برخوردارند که کاربردهای گوناگونی را دارا هستند.
- کپسولهای co2 : این نوع از کپسولها معمولا در محیطهای سربسته و برای آتشسوزیهایی که با تجهیزات الکترونیکی رخ داده است مورد استفاده قرار میگیرد. در واقع چون این نمونه از کپسولها رسانا نیستند و جریان برق را منتقل نمیکنند برای استفاده در آتشسوزیهایی که به دلیل عیوب الکترونیکی ایجاد شده بسیار مناسب و پرکاربرد هستند. اما نکتهایی که باید در هنگام استفاده از این نوع کپسول به یاد داشته باشید این است که میزان فاصله مناسبِ بین ۲ تا ۴ متر را با آن رعایت کنید، زیرا این نوع از کپسول به دلیل قدرت پرتاپ بسیار بالا میتواند آسیبهای جدی را به افراد وارد کند. کپسولهای co2 معمولا ظرف ۱۶ ثانیه به طور کامل تخلیه میشوند.
- کپسولهای فوم: کپسولهای آتشنشانی فوم به طور معمول برای آتشسوزیهایی که از طریق مایعات مانند بنزین یا گازوئیل رخ میدهد مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع از کپسولها معمولا با یک نوار خردلی رنگ که دور آن پیچیده شده شناخته میشوند. در واقع فوم موجود در این نوع از کپسول با پوشش دادن مایع افروخته شده، مانع رسیدن اکسیژن به آن میشود و حریق را اطفا میکند.
- کپسولهای پودر و گاز: این نوع کپسولها مناسب آتش سوزیهایی هستند که از طریق فلزات ایجاد شده است. مواد تشکیل دهنده این نوع کپسول به صورت پودر است که میتواند وسعت زیادی از حریق را پوشش داده و از گسترش آتشسوزی جلوگیری کند.
- کپسولهای بیوورسال: کپسولهای بیوورسال خاموشکنندههایی مناسب برای آتشسوزیهایی هستند که به وسیله مواد جامد مانند: کاغذ، پلاستیک، پارچه و انواع روغنها رخ داده است.
قسمتهای مختلف کپسول آتشنشانی:
پیش از آنکه از یک کپسول آتشنشانی استفاده کنید لازم است که بخشهای مختلف آن را بشناسید تا در هنگام استفاده دچار مشکل نشوید. در ادامه بخشهای مختلف کپسولهای آتشنشانی را معرفی خواهیم کرد:
- بدنهی استوانهایی که داخل آن با توجه به نوع کپسول با مواد لازم پر شده است.
- دستهی نگهدارنده مخصوص حمل کپسول
- پین سوزنی شکل که میان دسته و اهرم قرار دارد و مانع خروج محتویات کپسول پیش از شکستن پلمپ میشود.
- اهرم ضامن که با کشیدن شدن آن محتویات داخل سیلندر تخلیه میشود.
- شلنگ هدایت کننده ( این شلنگ در کپسولهای co2 به شکل شیپور تعیبه شده است)
روش استفاده صحیح از کپسول آتشنشانی:
کارکرد با کپسولهای آتشنشانی از آنجایی که در مواقع غیرمترقبه باید مورد استفاده قرار بگیرد، بسیار ساده است فقط کافی است کمی آرامش خود را حفظ کرده و با دقت و احتیاط لازم کپسول را به کار بیاندازید. برای این کار لازم است ابتدا سیلندر کپسول را در مقابل پای خود قرار دهید و شلنگ هدایتکننده را به سمت آتش بگیرید، سپس پین سوزنی شکل را به سمت خود کشیده و با نشانهگیری به سمت ریشههای آتش دستهی کپسول را فشار داده تا محتویات داخل سیلندر از داخل شلنگ به سمت آتش پرتاب شود و حریق را اطفا کند.
سخن آخر:
اطفا حریق یکی از مسائل جدی و مهمی است که عدم توجه و جدی نگرفتن آن میتواند آسیبهای جبران ناپذیری را برای افراد به بار آورد. امروزه با توجه به تغییر شرایط زندگی، وجود کپسولهای آتشنشانی در خانه، محل کار، اتومبیلهای شخصی یکی از ملزومات مهمی است که میتواند در مواقع لزوم به اصلیترین و کارآمدترین وسیلهی موجود تبدل شود که هیچ وسیلهی دیگری نتواند جای خالی آن را پر کند! پس بعد از خواندن این مقاله در اولین فرصت برای تهیه یک کپسول استاندارد آتشنشانی اقدام کنید.