موسسه مردمنهاد چیست؟
سازمان مردمنهاد (سمن) یا NGO (Non-Governmental Organization) سازمانهای غیرانتفاعی هستند که با هدف سود و کسب و کار ایجاد نمیشوند و مستقل از حمایتهای مالی نهادهای دولتی به فعالیتهای عامالمنفعه میپردازند. این موسسهها و سازمانها اغلب توسط افراد یا گروههایی از افراد با علاقه و اهداف مشترک برای رسیدگی به مسائل اجتماعی، زیستمحیطی یا بشردوستانه تشکیل میشوند.
در واقع سازمانهای مردمنهاد، با رویکردهای متفاوت در زمینههای آموزش، مهارتآموزی، توانمندسازی، مراقبتهای درمانی و بهداشتی، حفاظت از محیطزیست و توجه به توسعهی فردی و… بدون تخصیص بودجه از سمت دولت و فقط با دریافت کمکهای مالی افراد، بنیادها، حامیان حقوقی و… به فعالیت میپردازند. این مراکز و سازمانهای غیردولتی با ارائه خدمات، ایجاد تعامل، حمایت از تغییر سیاستها و همچنین تلاش برای مقابله با بحرانهای مختلف اجتماعی و زیستمحیطی نقش بسزایی در جامعه ایفا میکنند.
ویژگیهای موسسههای مردمنهاد
همانطور که پیش از این هم اشاره کردیم سازمانهای مردمنهاد نقش بسزایی در جامعه ایفا میکنند. در واقع از آنجایی که طیف وسیعی از حوزههای مختلف از مشارکت، میتواند دربردارندهی فعالیتهای این موسسات باشد، حضور و کنشگری آنها تاثیر موثر و مهمی را در جامعه پدیدار میکند.
در اینجا به بخشهایی از فعالیتهای مفیدی که سازمانهای مردمنهاد میتوانند عهدهدار آن باشند خواهیم پرداخت:
- ارائه خدمات: سمنها یا موسسههای مردمنهاد با ارائه خدمات ضروری مانند: حمایتهای درمانی، اجتماعی، مهارتآموزی و توانمندسازی، توسعه فردی و توجه به رویکردهای محیطزیست و حقوق بشر تاثیر موثری در جامعه ایجاد میکنند.
- تشکیل شبکه ارتباطی و تعاملی: ماهیت اصلی سمنها یا همان موسسههای مردمنهاد سبب میشود تا با اجرای فعالیتها و ارائه خدمات موثر به افراد جامعه، بتوانند مسیرهای تعاملی جدیدی را احداث کنند که در آن افراد به شبکههای ارتباطی بزرگتری دسترسی داشته باشند.
- ایجاد زیرساختهای آماری: سمنها یا موسسههای مردمنهاد با انجام فرآیندهای تحقیقاتی، پژوهشی و همچنین جمعآوری و دسته بندی دادهها درباره موضوعات گوناگون میتوانند به تولید دانش در جامعه کمک قابل توجهی کنند. در واقع باید اینطور گفت که ارائه این اطلاعات سبب میشود تا درک درستتری از چالشها و مشکلات به دست آید و راهحلهای موثرتری در راستای سیاستهای حمایتی ساخته و پرداخته شود.
- برابریهای اجتماعی: سازمانهای غیردولتی یا همان موسسههای مردمنهاد با توجه و تمرکز به مفاهیمی مانند: عدم تبعیضات اجتماعی، نابرابریها و بیعدالتیها سعی در ساختن جامعهایی عادلانهتر دارند. آنها تلاش میکنند تا با رویکردی حمایتی از سیاستها و اقدامات، تغییرات اجتماعی مثبت و دادورانه ایجاد کنند.
- تشریک مساعی: در واقع سازمانهای غیردولتی بر اساس تکریم به مسائل حقوق بشر موظف به بررسی و رسیدگی چالشهای فرامرزی نیز هستند تا در ایجاد ارتباط موثر با سازمانهای بینالمللی، دولتها و سایر ذینفعان راهحلهای جمعی مفیدی در راستای بر طرف کردن مشکلات جهانی فقر، بیماری و نابرابریهای اجتماعی ارائه دهند.
انواع موسسههای مردمنهاد:
موسسههای مردمنهاد را بر اساس حوزههای تمرکز، اهداف ماموریت و ویژگیهای عملیاتی به انواع مختلفی دستهبندی میکنند. در این بخش برخی از متداولترین این موسسهها را معرفی خواهیم کرد.
- موسسههای مردمنهاد خدماتی: موسسه مردمنهاد خدمات محور در اغلب اوقات خدمات خود را بر اساس مواردی مانند: مراقبتهای بهداشتی، آموزش و توانمندسازی، مسکن و رفاه اجتماعی ارائه میدهند. آنها در بیشتر موارد با حضور در پروژههای مردمی، اهدافی مانند بهبود رفاه افراد و جوامع را دنبال میکنند.
- موسسههای مردمنهاد مطالبهگر: توجه و تمرکز این سازمانها یا موسسههای مردمنهاد در بیشتر اوقات حمایت از مسائل اجتماعی، زیست محیطی یا حقوق بشری خاصی است. در واقع آنها با اثرگذاری بر افکار عمومی یا جریانی خاص در راستای تغییر سیاستها و افزایش آگاهی در مورد هدف انتخابی خود، فعالیت میکنند.
- موسسههای مردمنهاد محیط زیستی: این نوع از سازمانهای مردمنهاد توجه و تمرکز خود را بر مسائلی مانند: حفاظت از محیط زیست، پایداری و رسیدگی به مسائل مربوط به تغییرات آب و هوا و… اختصاص میدهند. آنها ممکن است در فعالیتهایی مانند حفاظت از حیات وحش، حفاظت از زیستگاه و اشاعه روشهای دوستدار محیطزیست حضور فعال و موثر داشته باشند.
سخن آخر:
در واقع موسسهها یا سازمانهای مردمنهاد با پرداختن به چالشهای مختلف و ایجاد زیرساختهای موثر در راستای تغییرات مطلوب و مفید، نقشی محوری در تحکیم و اعتلای جوامع ایفا میکنند؛ این سازمانها و موسسههای مردمنهاد هستند که در مواقع ضرورت با ارائه کمکهای بهموقع و بشردوستانه تعهد خود را به کاهش رنج و ارتقای تابآوری نشان میدهند. آنها همچنین با مشارکت در توسعه جوامع، زیرساختهای لازم را فراهم کرده و سبب شکلگیری جامعهایی عادلانهتر، فراگیرتر و پایدارتر میشوند.